Quy hoạch, phát triển hạ tầng đô thị ngày một hiện đại là nhu cầu tất yếu của quá trình phát triển, tuy nhiên, thời gian qua việc phát triển hạ tầng đô thị, khu nhà ở một cách ồ ạt trên địa bàn tỉnh vô hình chung đã phá vỡ không gian đô thị, cung vượt quá cầu, khiến cho nhiều dự án khu đô thị triển khai chậm tiến độ, dẫn đến gây lãng phí nguồn lực và nhiều hệ lụy khác.
 |
| Dự án Mon Bay của Công ty CP Đầu tư địa ốc Hải Đăng tại đường Trần Quốc Nghiễn (TP Hạ Long). |
Từ năm 2014 đến nay, dân số Quảng Ninh mới chỉ tăng khoảng 82.100 người. Với bình quân 3,6 người/căn hộ thì nhu cầu cần phải phát triển mới khoảng 22.800 căn hộ. Trong khi đó, theo báo cáo của Sở Xây dựng, hiện nay trên địa bàn tỉnh đang triển khai 85 dự án hạ tầng đô thị, khu nhà ở với tổng diện tích đất khoảng 1.980ha, với khoảng 5,4 triệu m2 đất ở, tương ứng khoảng 43.800 căn hộ, ô đất ở và đang tiếp tục chuẩn bị triển khai dự án Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh với quy mô 3.186ha, với khoảng 13,8 triệu m2 đất ở, tương ứng khoảng 99.000 căn hộ.
Ông Nguyễn Mạnh Cường, Giám đốc Sở Xây dựng, lý giải: Thị trường nhà ở là lĩnh vực mang lại lợi nhuận cao và nhanh hoàn vốn nên thu hút nhiều nhà đầu tư quan tâm. Vì vậy, số dự án hạ tầng đô thị trên địa bàn tỉnh có xu hướng tăng đột biến. Chính vì điều này đã dẫn đến cung vượt quá cầu, gây khó khăn cho chính các nhà đầu tư.
Thực tế tại nhiều địa phương của tỉnh, như Hạ Long, Hoành Bồ, Vân Đồn, Quảng Yên có tình trạng phát triển “nóng” các dự án nhà ở, trong khi nhu cầu sử dụng là không có. Từ đó, dẫn đến giá đất có dấu hiệu bị các đối tượng “cò đất” trong và ngoài tỉnh dùng các chiêu trò gây sốt ảo để trục lợi, điều này đã làm ảnh hưởng không nhỏ, gây khó khăn cho công tác thu hồi đất, bồi thường GPMB và thu hút đầu tư của tỉnh.
 |
| Khu đô thị Cao Xanh - Hà Khánh B (TP Hạ Long) chủ đầu tư chậm triển khai, cỏ dại mọc um tùm. |
Từ sự phát triển “nóng” của các dự án hạ tầng đô thị, dẫn đến thị trường bất động sản bị đóng băng, làm nhiều nhà đầu tư điêu đứng vì không có khách hàng, làm ăn thua lỗ, dẫn đến dự án đình trệ, kéo dài, chây ì nộp thuế, gây lãng phí đất đai, nguồn lực xã hội. Thậm chí nhiều dự án hạ tầng, nhà ở khi có quyết định phê duyệt đầu tư thì chậm triển khai công tác GPMB; chưa hoàn thiện đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; chưa đấu nối với hạ tầng chung của khu vực gây bức xúc, khiếu kiện kéo dài trong nhân dân.
Điển hình như Khu đô thị mới Cao Xanh - Hà Khánh B của Công ty Xây dựng số 1 Hà Nội. Thay vì một đô thị hiện đại như kỳ vọng ban đầu, đến nay nhiều hạng mục của dự án vẫn "đắp chiếu", phần lớn là những bãi lau, cỏ dại mọc um tùm quá đầu người. Mặc dù UBND tỉnh đã nhiều lần có văn bản chỉ đạo việc triển khai thực hiện từ năm 2017, nhưng đến nay dự án vẫn không hoàn thành đúng tiến độ cũng như các nội dung của UBND tỉnh chỉ đạo.
Tại huyện Vân Đồn, mặc dù số dân chưa đông, nhu cầu nhà ở chưa thực sự cần thiết thế nhưng đến nay đã có đến 6 dự án hạ tầng đô thị với tổng diện tích trên 460ha, đấy là chưa kể đến những dự án hạ tầng tái định cư. Điều đáng nói là, có những dự án đã hoàn thành xong hạ tầng kỹ thuật từ nhiều năm nay nhưng đến nay vẫn chưa được bán hết cho nhà đầu tư thứ cấp, cỏ mọc um tùm, gây lãng phí đất đai, nguồn lực đầu tư của doanh nghiệp, thậm chí tạo điều kiện cho đối tượng “cò đất” gây sốt ảo để trục lợi như thời gian vừa qua.
Tại các cuộc họp với các sở, ban, ngành, địa phương trong tỉnh liên quan đến nội dung phát triển đô thị gần đây, đồng chí Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch UBND tỉnh, đã khẳng định: Tỉnh Quảng Ninh sẽ không khuyến khích dự án đô thị tại các địa bàn chưa phát sinh nhu cầu ở để tránh tình trạng hình thành các khu đô thị không có cư dân, khu đô thị “ma”, dẫn đến gây lãng phí nguồn lực và nhiều hệ lụy khác. Dành quỹ đất cho phát triển sản xuất, phát triển dịch vụ cũng như chỉ phát triển đô thị khi có nhu cầu đất ở thật sự và phát huy tối đa hiệu quả từ đất đai.
 |
| Các dự án hạ tầng đô thị ở Vân Đồn mọc lên như nấm, trong khi nhu cầu nhà ở là chưa có. |
Để khắc phục tình trạng phát triển “nóng” các dự án hạ tầng đô thị, giảm hiện tượng bong bóng bất động sản, tại Văn bản số 6226/UBND-XD4 ngày 28/8/2019 của UBND tỉnh về việc “Kiểm soát các dự án phát triển đô thị trên địa bàn tỉnh”, có chỉ đạo các địa phương rà soát lại tổng thể các dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị, nhà ở trên địa bàn để thống kê, đánh giá, có số liệu thực tế về số lượng ô đất, căn hộ chưa sử dụng và chưa kinh doanh được, từ đó chủ động dừng đề xuất các dự án mới trên địa bàn; không đề xuất đầu tư mới các dự án mà thực tế chưa có nhu cầu sử dụng, làm hình thành các đô thị không có người ở, gây lãng phí nguồn lực từ đất đai cũng như nguồn lực của xã hội và ảnh hưởng đến việc sửa chữa, cải tạo, xây mới nhà của nhân dân do vướng quy hoạch. Riêng đối với địa điểm, quy hoạch các dự án khu đô thị, khu nhà ở có quy mô diện tích đất bằng hoặc dưới 3ha, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương thực hiện theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh tại Văn bản số 5240/UBND-QH1 ngày 24/7/2019.
Để đảm bảo cho sự phát triển bền vững của các khu đô thị, hiện nay, UBND tỉnh đang giao Sở Xây dựng chủ trì phối hợp với UBND các địa phương và đơn vị liên quan khẩn trương lập, trình phê duyệt Chương trình phát triển đô thị, phát triển nhà ở tỉnh đến năm 2030; Chương trình phát triển đô thị các địa phương.
Được biết, UBND tỉnh sẽ chỉ xem xét việc lựa chọn nhà đầu tư các dự án đô thị, nhà ở có quy mô trên 3ha sau khi Chương trình phát triển đô thị, phát triển nhà ở tỉnh và kế hoạch phát triển đô thị các địa phương được phê duyệt.
Mạnh Trường