Ông bà ngoại tôi có 5 người con, 1 người mất liên lạc từ năm 1979, mẹ tôi mất năm 1987, ông mất năm 1994, cậu mất năm 1995 nhưng chưa lập gia đình, hiện còn bác và dì. Bác tôi được ông bà cho 1000m2 đất ngay cạnh. Tôi ở với bà ngoại từ năm 1987 và khi tôi lớn thì chăm sóc bà. Năm 2011, bà tôi mất để lại mảnh đất 1000m2 chưa có sổ đỏ chỉ có bản đồ địa chính mang tên bà nhưng không có di chúc
Ông tôi có 1 người con riêng với vợ trước. Vậy tôi có được hưởng một phần tài sản bà để lại không, thủ tục để lấy tài sản thế nào vì giờ bác tôi đang giữ bản đồ địa chính của bà tôi?.
Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đến Công ty Luật Minh Gia, trường hợp của bạn chúng tôi tư vấn như sau:
Đối với trường hợp của bạn, do bà bạn không để lại di chúc do vậy di sản thừa kế sẽ được chia theo pháp luật. Căn cứ theo quy định tại Điểm a, b Khoản 1 Điều 676 Bộ luật dân sự năm 2005:
1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
Như vậy, bạn thuộc hàng thừa kế thứ hai và bác bạn, dì bạn vẫn còn sống và không thuộc trường hợp không được chia di sản theo pháp luật, vì vậy nếu đối chiếu theo quy định trên thì bạn sẽ không được hưởng di sản thừa kế.
Tuy nhiên nếu căn cứ theo quy định tại Điều 677 Bộ luật dân sự năm 2005 về trường hợp hưởng di sản thừa kế theo thừa kế thế vị:
“Trong trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của cháu được hưởng nếu còn sống; nếu cháu cũng chết trước hoặc cùng một thời điểm với người để lại di sản thì chắt được hưởng phần di sản mà cha hoặc mẹ của chắt được hưởng nếu còn sống”.
Mẹ bạn mất năm 1987, bà bạn mất năm 2011. Như vậy mẹ bạn chết trước bà của bạn do đó bạn sẽ là người thừa kế thế vị.
Di sản mà bà bạn để lại sẽ được chia cho những người sau đây: bác bạn+ dì của bạn+ 1 người mất liên lạc từ năm 1979 (di sản được thừa kế sẽ do người quản lý tài sản nắm giữ)+ bạn.
Theo quy định của pháp luật, bạn được hưởng 1 phần tài sản do bà bạn để lại.
Để được chia tài sản bạn nên thoả thuận với những người trên. Trường hợp bạn không thoả thuận được thì khởi kiện chia di sản thừa kế tới Toà án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản.
Bạn cần chú ý tới thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản, xác nhận quyền thừa kế là 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế ( tức thời điểm bà bạn mất năm 2011).