Làm sao để đòi lại khoảng không đất bị lấn chiếm?

Người mua nói là muốn xây nhà cao hơn và kín mảnh đất để tận dụng được hết diện tích. Vì vậy, tôi có yêu cầu nhà hàng xóm đập phần chìa sang phần đất của tôi nhưng họ không chịu. Tôi phải làm thế nào để đòi lại phần khoảng không bị xâm chiếm để có thể bán được mảnh đất?
Luật sư trả lời:

Theo những gì bạn trình bày thì phần khoảng không trên phần diện tích đất đã có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bạn bị lấn chiếm, gây khó khăn cho việc mua bán đất và việc xây nhà cao lên trong tương lai của bạn. Có thể khẳng định, việc hàng xóm lấn chiếm khoảng không là hành vi trái với pháp luật, các công trình đã lấn chiếm đó sẽ bị dỡ ra khỏi phần khoảng không trên đất của bạn.

Căn cứ theo quy định tại Điều 265 Bộ luật Dân sự 2005 về nghĩa vụ tôn trọng ranh giới giữa các bất động sản:

Người có quyền sử dụng đất được sử dụng không gian và lòng đất theo chiều thẳng đứng từ ranh giới trong khuôn viên đất phù hợp với quy hoạch xây dựng do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định và không được làm ảnh hưởng đến việc sử dụng đất liền kề của người khác.

Người sử dụng đất chỉ được trồng cây và làm các việc khác trong khuôn viên đất thuộc quyền sử dụng của mình và theo ranh giới đã được xác định; trường hợp cành cây, rễ cây vượt quá ranh giới thì phải xén rễ, tỉa cành phần vượt quá (trừ trường hợp có thoả thuận khác).

Khoản 11 Điều 12 Luật Xây dựng 2014 cũng quy định về các hành vi nghiêm cấm hành vi sử dụng công trình không đúng với công năng, mục đích sử dụng; hoặc xây dựng cơi nới, lấn chiếm diện tích, lấn chiếm không gian đang được quản lý, sử dụng hợp pháp của cá nhân, tổ chức khác và của khu vực công cộng, khu vực sử dụng chung.

Trong trường hợp này, nếu bạn đã yêu cầu người hàng xóm phá phần nhô ra và trả lại phần diện tích đã lấn chiếm nhưng người hàng xóm không phá dỡ phần lấn chiếm đó thì bạn có thể gửi đơn đến UBND cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải (theo Điều 202 Luật Đất Đai 2013 về hòa giải tranh chấp đất đai).

Trường hợp tranh chấp đã được hòa giải tại UBND cấp xã mà không thành thì bạn có thể gửi đơn lên Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất để có thể đòi lại phần khoảng không của bạn đã bị lấn chiếm.