Gia đình cụ ngoại tôi có 5 người con gái và 1 người con trai là cậu tôi. Sau khi cụ ngoại mất, cậu tôi đã nhượng lại nhà cho tôi nhưng không có chữ ký của các dì còn lại. Tôi cũng đã làm sổ đỏ từ giấy chuyển nhượng tay đó, trong thời gian sinh sống cũng đã xây dựng lại nhà cửa và tu sửa.
Nay mảnh đất này nằm trong diện quy hoạch bồi thường, cậu tôi đang sinh sống ở tỉnh khác lại về đòi lại đất, lên UBND kiện, nói tôi cướp nhà, giấy tờ mua bán trước đây không có giá trị. Trong giấy tờ chuyển nhượng trước đây, tôi có viết sẽ để lại cho cậu tôi mảnh đất nhỏ để làm nơi thờ tự, nhưng vị trí và diện tích như thế nào sẽ do vợ chồng tôi quyết định.
Tôi cũng đã làm thủ tục tách đất cho con gái tôi nhưng chưa lấy được sổ. Tôi muốn hỏi, liệu cậu tôi có được đâm đơn kiện gia đình tôi hay không? Việc cấp sổ đỏ cho con tôi có bị hoãn lại, và nếu xảy ra kiện tụng thì phần thắng nghiêng về bên nào?
Xin cảm ơn và mong nhận được hồi đáp sớm nhất của quý báo!
 |
| Tranh chấp khi mua bán đất bằng giấy chuyển nhượng viết tay |
Trả lời:
Về quyền khởi kiện của cậu chị, theo quy định tại Điều 109 Bộ Luật dân sự: “1. Các thành viên của hộ gia đình chiếm hữu và sử dụng tài sản chung của hộ theo phương thức thoả thuận. 2. Việc định đoạt tài sản là tư liệu sản xuất, tài sản chung có giá trị lớn của hộ gia đình phải được các thành viên từ đủ mười lăm tuổi trở lên đồng ý; đối với các loại tài sản chung khác phải được đa số thành viên từ đủ mười lăm tuổi trở lên đồng ý.”
Cũng theo khoản 2 Điều 689 Bộ luật dân sự: “Hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản, có công chứng, chứng thực theo quy định của pháp luật”.
Theo quy định tại Điều 109 thì mảnh đất là tài sản chung của cụ ngoại để lại cho cậu và các dì nên việc mua bán giữa cậu chị và vợ chồng chị phải được sự đồng ý của 5 người này. Hơn nữa, hợp đồng chuyển nhượng giữa hai bên không có công chứng, chứng thực nên đã vi phạm về mặt hình thức.
Theo quy định tại Điều 137 Bộ luật dân sự: “1. Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm xác lập.2. Khi giao dịch dân sự vô hiệu thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận; nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải hoàn trả bằng tiền, trừ trường hợp tài sản giao dịch, hoa lợi, lợi tức thu được bị tịch thu theo quy định của pháp luật. Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường”.
Như vậy, việc mua bán giữa cậu chị với vợ chồng chị bị vô hiệu về mặt hình thức.
Mặt khác, ông ngoại chị mất cách đây đã hơn 10 năm, như vậy vậy thời hiệu khởi kiện về thừa kế yêu cầu chia di sản mà ông ngoại chị để lại đã hết.
Vì vậy, cậu của chị có thể nộp đơn yêu cầu chia tài sản chung và đề nghị Tòa án giải quyết. Các dì và mẹ của chị sẽ là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Về việc chuyển nhượng mảnh đất, theo quy định tại khoản 1 Điều 188 Luật đất đai, người sử dụng đất được thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi có các điều kiện sau đây:
- Có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
- Đất không có tranh chấp.
- Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án.
- Trong thời hạn sử dụng đất.
Căn cứ vào quy định nêu trên, diện tích đất mà gia đình chị đang sử dụng hiện có tranh chấp và đang nằm trong diện quy hoạch, vì vậy không đủ điều kiện để chị chuyển nhượng cho con gái.