Cử tri phường Bình Ngọc (TP Móng Cái) đã nhiều lần kiến nghị về việc giải quyết dứt điểm đối với 51 ô đất hợp thức hóa đất ở sai (theo Chỉ thị số 18/1999/CT-TTg). Từ năm 2015, TP Móng Cái đã có kết luận thanh tra cụ thể đối với 51 trường hợp này và giao cho phường Bình Ngọc cùng các phòng chuyên môn tham mưu giải quyết, nhưng đến nay vẫn “dậm chân tại chỗ”.

Ô đất 190m2 của hộ ông Nguyễn Thế Biên (khu 1, phường Bình Ngọc) là một trong 51 ô đất hợp thức hóa sai.

Ngày 20/11/2006, Ban Thường vụ Thị ủy (nay là Thành ủy) Móng Cái đã ban hành Quyết định số 158-QĐ/TU "V/v thành lập đoàn công tác giải quyết những tồn tại về đất đai, tài chính tại xã Bình Ngọc" (nay là phường Bình Ngọc). Ngày 6/6/2007, UBND thị xã (nay là thành phố) Móng Cái đã ban hành Thông báo số 215/TB-UBND thông báo kết luận giải quyết những tồn tại đất đai tại xã Bình Ngọc, trong đó kết luận: 51 hồ sơ (trong tổng số 84 hồ sơ hợp thức hóa đất ở) có nguồn gốc là đất ở, đất mương làm trang trại, đất hoang hóa, đất chưa sử dụng; hiện trạng không có nhà trên đất và các hộ được hợp thức hóa không sinh sống trên thửa đất được hợp thức hóa, nên 51 hồ sơ không đủ điều kiện để hợp thức hóa. UBND thị xã sẽ hủy bỏ quyết định hợp thức hóa của 51 hồ sơ, trả lại nghĩa vụ tài chính đã nộp và thu hồi lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) của các hộ đã được cấp, giao cho UBND xã Bình Ngọc lập quy hoạch đất ở. Các hộ có nhu cầu đất ở sẽ thực hiện việc cấp đất ở theo Quyết định số 632/QĐ-UB ngày 19/4/2006 của UBND TX Móng Cái về ban hành quy định tạm thời về việc giao đất cho hộ gia đình trên địa bàn thị xã.

Ngày 21/7/2009, UBND TX Móng Cái đã ban hành 51 quyết định về việc hủy bỏ thủ tục hợp thức hóa và thu hồi GCNQSDĐ đã cấp cho 51 hộ tại các thôn 1, 2, 3, 4 xã Bình Ngọc. Đến thời điểm thanh tra năm 2015, đã có 11/51 hộ nộp GCNQSDĐ về Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất TP Móng Cái để quản lý theo quy định.

Ông Nguyễn Thế Biên cho biết: Đã nhiều lần đến các cấp chính quyền hỏi về thủ tục giải quyết đối với trường hợp ô đất của gia đình, nhưng chưa được trả lời cụ thể.

Trong số 51 hồ sơ ô đất hợp thức hóa sai, có 4 hồ sơ đủ điều kiện, phải hủy bỏ quyết định thu hồi GCNQSDĐ, khôi phục GCNQSDĐ đã cấp; 2 hồ sơ không đủ điều kiện, nhưng không thu hồi GCNQSDĐ đã cấp; 8 hồ sơ không đủ điều kiện, phải hủy bỏ kết quả công nhận quyền sử dụng đất, thu hồi GCNQSDĐ; 18 hồ sơ không đủ điều kiện, phải hủy bỏ kết quả công nhận quyền sử dụng đất, thu hồi GCNQSDĐ đã cấp, giao cho UBND phường Bình Ngọc quản lý thửa đất; 16 hồ sơ không đủ điều kiện, phải hủy bỏ kết quả công nhận quyền sử dụng đất, thu hồi GCNQSDĐ đã cấp, sau đó xem xét cấp lại theo quy định của pháp luật.

Năm 2012, Phòng TN&MT TP Móng Cái đã đề nghị giao đất ở có thu tiền sử dụng đất cho các hộ dân thuộc 51 hộ hợp thức hóa sai tại phường Bình Ngọc; trong đó có 6 hộ đã thực hiện bốc thăm, 2 hộ không phải bốc thăm thực hiện giao đất tại chỗ. Ngày 17/1/2012, UBND TP Móng Cái đã ban hành 8 quyết định giao đất cho 8 hộ dân. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện có vướng mắc về quy định pháp luật liên quan đến việc xác định đối tượng giao đất có thu tiền sử dụng đất, nên đến nay các hộ dân chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính, chưa được cấp GCNQSDĐ, chưa được giao đất trên thực địa. Việc tham mưu giải quyết của Phòng TN&MT thành phố chưa đảm bảo trình tự, thủ tục pháp luật, do đó phải hủy bỏ 8 quyết định giao đất cho các hộ dân.

Nhiều ô đất trong số 51 ô đất hợp thức hóa sai, hiện đã xây nhà ở hoặc bỏ hoang. Trong ảnh: Ô đất của gia đình bà Vũ Thị Tịnh (khu 4) bỏ hoang nhiều năm nay.

Theo báo cáo của đoàn công tác Thị ủy Móng Cái năm 2006: Từ năm 2003-2004, trong quá trình thực hiện hợp thức hóa đất ở cho các hộ dân trên địa bàn xã Bình Ngọc, có một số cán bộ xã đã trực tiếp thu tiền sử dụng đất của 22 hộ dân với số tiền hơn 277 triệu đồng, sau đó đã nộp hơn 39 triệu đồng tiền sử dụng đất cho 22 hộ dân theo quyết định của UBND thị xã. Hơn 237 triệu đồng tiền thu chênh lệch (thu sai quy định), đến nay phường Bình Ngọc mới thu hồi và nộp vào tài khoản tạm giữ của phường tại Kho bạc Nhà nước thành phố hơn 203,5 triệu đồng, còn hơn 33,8 triệu đồng chưa thu hồi được.

Mặc dù đã có kết luận của TP Móng Cái về kết quả thanh tra cụ thể đối với 51 ô đất hợp thức hóa sai,  nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Thành phố tiếp tục giao phường Bình Ngọc và các phòng chuyên môn tham mưu giải quyết; trong đó giao Phòng TN&MT tham mưu cho Chủ tịch UBND thành phố ban hành quyết định hủy bỏ một số quyết định của UBND TX Móng Cái trước đó, khôi phục các GCNQSDĐ đã cấp cho 4 hộ dân đủ điều kiện. Để đẩy nhanh tiến độ giải quyết, thành phố đề nghị các hộ dân phối hợp với UBND phường Bình Ngọc để kê khai, đăng ký nộp hồ sơ và các tài liệu liên quan làm cơ sở cấp giấy chứng nhận theo hiện trạng sử dụng, đảm bảo quy định.

Hữu Việt