Theo phân tích của nhiều tổ chức, cá nhân chuyên ngành, có hiện tượng nguồn tài chính thay vì chuyển vào sản xuất - kinh doanh do dịch Covid-19 khiến hàng loạt cơ sở sản xuất - kinh doanh gặp khó khăn đã chuyển hướng sang bất động sản.
Tín dụng bất động sản đang được kiểm soát chặt
Bộ Xây dựng vừa thông tin về tình hình cấp tín dụng đối với lĩnh vực bất động sản trong quý 1/2021.
Dẫn số liệu của Vụ tín dụng các ngành kinh tế - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Xây dựng cho biết tốc độ tăng tín dụng của quý 1/2021 đang cao hơn so với mức tăng 1,3% của cùng kỳ năm trước và với mức tăng này, dư nợ tín dụng nền kinh tế đã đạt trên 9,46 triệu tỉ đồng.
Đến cuối tháng 2/2021, tín dụng lĩnh vực bất động sản là 1.835.504 tỉ đồng, tăng 2,13% so với cuối năm 2020 (kinh doanh bất động sản tăng 2,82%). Tín dụng bất động sản các năm gần đây vẫn nhưng tốc độ tăng chậm dần. Năm 2019 tăng khoảng gần 30%; năm 2020 tăng trên 11%; quý 1/2021 tăng khoảng 3%).
“Số liệu trên cho thấy, tín dụng bất động sản vẫn đang được kiểm soát chặt chẽ và có thể nhận định rằng nguyên nhân thị trường bất động sản tăng trong thời gian gần đây không chỉ xuất phát từ tín dụng”, Bộ Xây dựng cho biết.
Theo phân tích của nhiều tổ chức, cá nhân chuyên ngành, có hiện tượng nguồn tài chính thay vì chuyển vào sản xuất - kinh doanh do dịch Covid-19 khiến hàng loạt cơ sở sản xuất - kinh doanh gặp khó khăn đã chuyển hướng sang bất động sản.
Bên cạnh đó, lãi suất gửi tiết kiệm thời gian qua giảm mạnh, khiến dòng tiền nhàn rỗi chuyển vào kênh đầu tư bất động sản.
Vay vốn qua phát hành trái phiếu
Bộ Xây dựng cũng thông tin về tình hình phát hành trái phiếu. Theo đó, trong 3 tháng đầu năm 2021, thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển sôi động, thể hiện nhu cầu vốn dài hạn của doanh nghiệp là rất lớn, trong khi việc vay vốn tại các ngân hàng không dễ dàng do doanh nghiệp chưa thực sự hồi phục sau đại dịch. Trong đó, các doanh nghiệp bất động sản tăng mạnh về cả giá trị phát hành và lãi suất.
Theo Hiệp hội Trái phiếu Việt Nam, trong tháng 3, các doanh nghiệp đã có tổng cộng 19 đợt phát hành trái phiếu với tổng giá trị 8.035 tỉ đồng. Trong đó, doanh nghiệp bất động sản tiếp tục dẫn đầu về giá trị phát hành với 5.460 tỉ đồng, tương đương 68%.
Một số công ty bất động sản huy động trái phiếu với giá trị lớn như CTCP Phát triển Bất động sản Nhật Quang (2.150 tỉ đồng), CTCP Đầu tư Smart Dragon (1.900 tỉ đồng)...
Trước đó, đầu tháng 1/2021, nhiều doanh nghiệp lớn bất động sản cũng tham gia gọi vốn từ thị trường trái phiếu. Điển hình như Tập đoàn Vingroup thông báo về việc chào bán gần 70 triệu trái phiếu với mục đích tài trợ vốn cho hoạt động của công ty con. Mỗi trái phiếu có mệnh giá 100.000 đồng với kỳ hạn 36 tháng, tổng giá trị lên tới gần 7.000 tỉ đồng.
Như vậy, có thể thấy, từ cuối năm 2020 đến nay, các trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản có xu hướng kéo dài kỳ hạn hơn, với mức trung bình khoảng 3,8 năm, dài hơn 1 năm so với năm 2019; lãi suất trái phiếu bình quân cũng đã tăng gần 210 điểm cơ bản, lên mức từ 9,7-11%/năm.
Ví dụ, trong đợt phát hành trái phiếu gần đây, Sunshine Group gọi vốn với lãi suất 11%/năm, Novaland với lãi suất 10,5%, hay cá biệt như Phát Đạt từng phát hành trái phiếu với lãi suất 14%/năm.
Đáng chú ý nhất thời điểm hiện tại là Tập đoàn Apec Group với trái phiếu Happybond có tài sản đảm bảo lãi suất tới 13%/năm được đảm bảo bởi các bất động sản đắt giá tại các thành phố lớn.
Theo đánh giá của các chuyên gia, việc doanh nghiệp bất động sản gia tăng phát hành trái phiếu với lãi suất cao thể hiện nhu cầu vốn dài hạn của doanh nghiệp, cũng như những ảnh hưởng bởi triển vọng của ngành và những tác động của yếu tố dịch bệnh tới việc phải cơ cấu kỳ hạn dài hơn của các nhà phát hành trái phiếu trong ngành bất động sản.
Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng, trái phiếu bất động sản trong quý 2 có khả năng tiếp tục tăng nhẹ, nhà đầu tư cần hết sức cẩn trọng.
Theo TS. Cấn Văn Lực, trong quy luật kinh tế, lợi nhuận cao thường gắn với rủi ro cao.
Mặt khác, ông Lực cũng cho rằng, không hẳn những doanh nghiệp phát hành trái phiếu bất động sản không vay được vốn ngân hàng, mà đôi khi là do tính toán về cơ cấu nguồn vốn, tức là họ có thể vay một phần và phát hành trái phiếu một phần, nhất là nhằm huy động nguồn vốn dài hạn trong bối cảnh nguồn vốn này từ phía ngân hàng còn hạn chế nhất định.
TS. Đinh Thế Hiển phân tích, trái phiếu là dạng cho vay dài hạn nhưng không có thế chấp, không kiểm soát dòng tiền sử dụng của doanh nghiệp.
Mặc dù có mức lãi suất cao hơn ngân hàng 2-3% nhưng so với những rủi ro mà khách hàng phải chịu khi đầu tư trái phiếu bất động sản thì mức lãi suất này không tương xứng.