Không ít trường hợp dù đang thế chấp ngân hàng nhưng vẫn cố tình bán nhà đất, do đó người mua cần phải trang bị một số kiến thức để kiểm tra về tình trạng của nhà đất có bị thế chấp hay không trước khi quyết định mua.
1. Kiểm tra thông tin của Giấy chứng nhận
Thông thường tài sản đang thế chấp ngân hàng hợp pháp thì do bên nhận thế chấp giữ bản chính và được cơ quan có thẩm quyền đóng dấu và ghi dòng chữ: “Đã thế chấp quyền sử dụng đất cho ngân hàng…theo hợp đồng số...” ở Giấy chứng nhận, mặt số ba hoặc số bốn của Giấy chứng nhận. Trường hợp người bán muốn giấu thông tin thế chấp, có thể họ chỉ cho bạn xem bản photo hoặc sẽ gỡ tờ đó ra. Khi quan sát sẽ thấy ở một góc, cạnh nào đó của Giấy chứng nhận chỉ có một nửa dấu giáp lai hoặc dấu của kim bấm, bạn cần lưu ý các điểm này.
2. Tra cứu thông tin tại các phòng công chứng
Thông tin về thế chấp ngân hàng cũng có thể tra cứu được ở các văn phòng công chứng, bạn chỉ bản photo Giấy chứng nhận là có thể nhờ họ tra cứu thông tin về thế chấp hoặc một số thông tin khác liên quan đến việc ngăn chặn giao dịch của nhà đất, việc tra cứu này thường là miễn phí hoặc chi phí để thực hiện rất ít tùy vào phòng công chứng.
3. Kiểm tra thông tin tại các cơ quan chức năng
Thông thường bạn sẽ kiểm tra thông tin về nhà đất thế chấp tại Văn phòng đăng ký đất đai hoặc Chi nhánh của Văn phòng đăng ký đất đai. Bạn đề nghị bên bán photo một Giấy chứng nhận để kiểm tra về tình trạng của nhà đất có đang thế chấp hay không.
Tuy nhiên những cách trên hữu hiệu nếu như bên bán thế chấp cho ngân hàng, bạn thực hiện theo cách thứ hai hoặc thứ ba sẽ không hiệu quả nếu bên bán thế chấp cho cá nhân hoặc các tổ chức cho vay nặng lãi. Trên thực tế, việc dùng Giấy chứng nhận thế chấp để vay nóng, vay lãi cao cho dù có hiệu lực hay vô hiệu cũng đều ảnh hưởng lớn đến việc mua và sử dụng nhà đất.
4. Tìm hiểu thông tin hàng xóm nhà đất bạn dự định mua
Với việc thế chấp cho các cá nhân để vay nóng vay, lãi cao hay không thì bạn không thể kiểm tra nó thông qua văn phòng đăng đất đai hoặc văn phòng công chứng được. Bởi vậy, bạn cần tìm hiểu thông tin những người dân địa phương cũng là một cách hiệu quả.
5. Bí mật điều tra nhà đất bạn dự định mua
Có thể bí mật quan sát nhà đất mình dự định mua (như đóng vai là xe ôm, người giao hàng,…) để coi tình hình an ninh tại khu vực này như thế nào, có ai tới siết nợ, có thật nhà đất đó là của người rao bán hay không... Đây cũng là cách để đảm bảo sự an toàn, chắc chắn trước khi quyết định mua nhà đất.
6. Lưu ý vấn đề đặt cọc khi mua nhà đất
Nếu người bán đang giấu diếm thông tin liên quan đến thế chấp hoặc thực hiện các hành vi ảnh hưởng đến giao dịch thì hợp đồng đặt cọc là bằng chứng quan trọng để bạn bảo vệ lợi ích của mình. Cần lưu ý, hợp đồng đặt cọc phải nêu đầy đủ chi tiết thống nhất như: nhân thân của cả hai bên, thời gian và địa điểm đặt cọc, nhà đất mua bán và đặc điểm, giá trị mua bán, tiền đặt cọc và cách thức thanh toán, xác định bên chịu thuế phí và lệ phí, xử lý tiền đặt cọc…
Thổ Kim