Vịnh Cửa Lục (TP Hạ Long) có vị trí đắc địa, nhiều tiềm năng để hình thành, phát triển trở thành trung tâm kết nối, đô thị thông minh theo hành lang ven biển Vịnh Hạ Long. Trước những lợi thế đó, đã có nhiều công trình, dự án trọng điểm được nhà nước và các nhà đầu tư triển khai xây dựng, tạo nên diện mạo, điểm nhấn cho đô thị TP Hạ Long. Tuy nhiên, theo đánh giá chung, hiện vịnh Cửa Lục vẫn chưa được khai thác tối đa lợi thế để phát triển.
Vịnh Cửa Lục về đêm. Với diện tích 18km2, chỗ nước sâu nhất 17m, là lưu vực đổ ra cửa sông Diễn Vọng, sông Trới; có đường hàng hải quốc gia, quốc tế; có Hòn Gạc là điểm nhấn không gian, điều kiện tự nhiên có thể hình thành trung tâm thương mại, đô thị, du lịch biển. Tuy nhiên vịnh Cửa Lục hiện tại chưa được khai thác tối đa lợi thế về vị trí, địa lý, tài nguyên môi trường để phát triển mạnh mẽ không gian đô thị, dịch vụ du lịch, logistics”. Nhiều dự án hạ tầng đô thị, nhà máy hiện tại của nhà đầu tư ở vịnh Cửa Lục còn manh mún, gây ô nhiễm môi trường, triển khai cầm chừng, chưa đáp ứng kịp thời với xu thế phát triển mới của tỉnh.
Để từng bước khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của khu vực này, trong rất nhiều cuộc họp gần đây, nhất là khi địa giới hành chính huyện Hoành Bồ nhập vào TP Hạ Long, các đồng chí lãnh đạo tỉnh đều khẳng định quan điểm, cần tận dụng hiệu quả đôi bờ vịnh Cửa Lục trong định hướng phát triển trung tâm kết nối, đô thị thông minh, xanh, sạch, đẹp theo hành lang ven biển Vịnh Hạ Long gắn với điều chỉnh Quy hoạch chung TP Hạ Long đến năm 2040, tầm nhìn 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 702/QĐ-TTg ngày 7/6/2019.
Cảng Cái Lân nằm bên bờ Vịnh Cửa Lục. Theo đó, thời gian gần đây, tỉnh đã có chủ trương đầu tư một số dự án (hầm đường bộ qua vịnh Cửa Lục, cầu Cửa Lục 1, 2, 3...). Hiện dự án cầu Cửa Lục 1 đã được Quảng Ninh khởi công vào cuối tháng 4/2020, với tổng nguồn vốn đầu tư trên 2.100 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh. Dự kiến cuối năm 2021, cầu Cửa Lục 1 sẽ được hoàn thành, đưa vào khai thác, trở thành sản phẩm du lịch độc đáo nằm trên vịnh Cửa Lục, tạo sự kết nối giao thông đồng bộ giữa hai phía Bắc - Nam của TP Hạ Long, góp phần thúc đẩy, thu hút nguồn lực, nhà đầu tư đến với TP Hạ Long nói riêng, Quảng Ninh nói chung.
Bên cạnh việc triển khai đầu tư các dự án từ ngân sách nhà nước, tỉnh cũng đang giao các sở, ngành kiểm tra, rà soát, đánh giá hiện trạng quá trình sử dụng đất, mặt nước của các dự án ngoài ngân sách nằm ở vịnh Cửa Lục. Trong đó, sẽ kiểm soát chặt chẽ các dự án đầu tư phát triển đô thị từ công tác lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, kiểm soát dân số, không gian kiến trúc, cảnh quan, hạ tầng đô thị và môi trường. Tỉnh sẽ kiên quyết xử lý, thu hồi đất các dự án đã được giao cho chủ đầu tư nhưng không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích, chậm triển khai, vi phạm các quy định của pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng; đồng thời sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư triển khai các dự án hạ tầng giao thông, thương mại, dịch vụ, du lịch.
Hạ tầng du lịch, dịch vụ ở Vịnh Cửa Lục. Để tận dụng, khai thác hiệu quả lợi thế, tiềm năng của vịnh Cửa Lục, ngày 5/5/2020, UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 07/CT-UBND về việc “Quản lý nhà nước trong các lĩnh vực đối với khu vực vịnh Cửa Lục”. Theo đó, yêu cầu các sở, ban, ngành, địa phương liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao, phối hợp chặt chẽ, thường xuyên kiểm tra, rà soát, nắm tình hình các hoạt động diễn ra tại vịnh Cửa Lục; xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm, xâm hại đến môi trường, những dự án xây dựng không phép, trái phép, không đúng theo quy hoạch và tuân thủ các quy định của pháp luật.
Cùng với đó, rà soát toàn diện hệ thống xử lý nước thải của các dự án xung quanh khu vực, các cửa cống từ các khu dân cư thuộc các địa bàn xung quanh hiện đang xả thải ra vịnh Cửa Lục để sớm có phương án khắc phục, xử lý kịp thời, chống ô nhiễm môi trường. Trong quản lý công nghiệp, các sở, ngành không đề xuất cấp mới, gia hạn và xây dựng lộ trình đưa ra khỏi quy hoạch, chấm dứt hoạt động, di chuyển các nhà máy xi măng, nhiệt điện, sản xuất vật liệu xây dựng gây ô nhiễm môi trường ở vịnh Cửa Lục. Chỉ ưu tiên phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp sạch, công nghệ cao, thân thiện với môi trường theo hướng dây chuyền khép kín, tạo nên sản phẩm xuất khẩu chất lượng cao, hiệu quả và có sức cạnh tranh, đóng góp đáng kể vào phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh...
Mạnh Trường