Đổ xô đầu tư farmstay: Sẽ thất bại nếu không nắm rõ những điều này

Farmstay có bản chất là canh tác nông nghiệp cộng với du lịch và việc canh tác nông nghiệp hay vận hành trải nghiệm du lịch chưa bao giờ là đơn giản.

Hiện nay, farmstay đang trở nên rất "hot" khiến nhiều người đổ xô đầu tư vì nghĩ rằng đây là một mô hình kinh doanh đơn giản. Nhưng hãy cẩn trọng, bởi farmstay có bản chất là canh tác nông nghiệp cộng với du lịch và việc canh tác nông nghiệp hay vận hành trải nghiệm du lịch chưa bao giờ là đơn giản cả. Vì canh tác nông nghiệp luôn phải chịu tác động của thời tiết, thiên nhiên còn vận hành trải nghiệm du lịch farmstay lại liên quan đến nhiều yếu tố chuyên môn chiến lược, du lịch, vận hành,… phức tạp.

Chính những điều đó làm cho việc phát triển một farmstay trở nên phức tạp. Cùng với đó, những nhà đầu tư đang có nhiều tư duy sai lầm về quy hoạch farmstay dẫn đến việc tạo nên những farmstay không bền vững.

Việc thiếu hụt trong kiến thức của nhiều lĩnh vực dẫn đến những góc nhìn thiếu sự đa chiều và tổng quát, kéo theo đó là việc chủ farmstay cho ra những quyết định chưa sáng suốt. Dưới đây là những vấn đề mà chủ farmstay thường mắc phải:

Không có thiết kế quy hoạch trước khi làm

Quy hoạch đóng vai trò rất quan trọng trong phát triển farmstay bền vững. Khi bạn có một thiết kế quy hoạch farmstay tốt thì sau này bạn sẽ không cần phải đau đầu trong việc dời cây, dời nhà, dời đường. Bạn cũng không cần lo về việc thiếu nước canh tác hay những rủi ro lớn hơn như vỡ đập tràn, xói mòn đất, mất cân bằng sinh thái,… Khi đó, việc phát triển farmstay của bạn sẽ thuận lợi và suôn sẻ hơn nhiều.

Biến đổi khí hậu đang ngày càng diễn ra phức tạp, mưa nhiều hơn, nắng gắt hơn và điều này làm cho việc quy hoạch càng khó khăn hơn. Quy hoạch farmstay hiện tại ở Việt Nam đang mang tư duy của quy hoạch đô thị để áp vào những nơi cần gần gũi tự nhiên như farmstay. Như một hệ quả tất yếu, những quy hoạch đó sẽ sớm gặp những vấn đề trong quá trình vận hành và hoạt động. Những farmstay ấy sẽ phải gồng mình lên chống chịu những thay đổi do sự trở mình của Trái Đất. Sớm hay muộn, tôi tin rằng mọi người sẽ nhận ra: Thuận theo tự nhiên là cách duy nhất để làm cho khu đất của mình phát triển bền vững.

Không cần dự trù chi phí, đến đâu làm đến đó

Dù làm gì đi nữa thì việc chuẩn bị một kế hoạch cụ thể, rõ ràng luôn là một điều không thể thiếu. Trong đó, việc dự trù số tiền đầu tư chiếm vai trò quan trọng hàng đầu bởi vì dù bạn có lên một bản kế hoạch đầu tư chi tiết, tỉ mỉ đến đâu đi nữa thì luôn cần ít nhất 10% cho chi phí phát sinh.

Hãy tưởng tượng nếu không có phần dự trù số tiền đầu tư thì khi đang tiến hành xây dựng farmstay, đột nhiên bạn hết tiền, thì toàn bộ công trình đứng lại nhưng một số chi phí khác vẫn phát sinh. Đó là những chi phí như: Chi phí nhân sự, chi phí khấu hao hoặc đôi khi là chi phí sửa chữa vì công trình xuống cấp trước khi đưa vào khai thác sử dụng. Những chi phí cứ đội lên liên tục khiến bạn rơi vào tình trạng bị động, lúng túng.

Khi quyết định đầu tư farmstay, hãy chắc chắn với khoản đầu tư mà bạn bỏ ra, để im số tiền đó đừng sử dụng vào mục đích khác. Vì khi bạn hết tiền dù với bất kỳ lý do gì thì nó sẽ là phản ứng dây chuyền kéo theo những vấn đề liên tục cho bạn. Lúc đó, chắc chắn bạn sẽ không còn thời gian để tập trung phát triển hay xây dựng farmstay của mình vì phải chật vật xử lý những vấn đề do thiếu tiền đang liên tục xảy ra.

Sao chép quy hoạch từ farmstay khác

Việc tìm hiểu, học hỏi những ý tưởng hay từ farmstay nổi tiếng, farmstay thành công là việc cần thiết để thai nghén nên ý tưởng farmstay của riêng bạn. Tuy nhiên, học hỏi là tốt còn sao chép nguyên xi farmstay của người khác làm của bạn thì không tốt chút nào.

Mỗi khu đất, cây trồng, khí hậu cùng với năng lực, nguồn lực phát triển và vận hành farmstay của mỗi người là khác nhau. Nếu bạn sao chép y nguyên hình thức kiến trúc, quy hoạch tổng thể, cách thức vận hành của farmstay khác thì không tạo ra điểm độc đáo cho farmstay của mình và tận dụng được các lợi thế cạnh tranh sẵn có của chính bạn. Điều đó dẫn đến việc khách du lịch lựa chọn trải nghiệm tại farmstay gốc chứ không đến thăm farmstay của bạn. Hãy xem xét những đặc điểm tự nhiên, khí hậu đặc trưng tại farmstay mẫu, sau đó so sánh với khu đất làm farmstay để chọn lọc, thay đổi và áp dụng những sáng tạo phù hợp.

Quy hoạch phá vỡ cảnh quan thiên nhiên, thay đổi kết cấu vùng đất

Nhiều người đang mang tư duy quy hoạch từ thành phố để áp vào farmstay như sử dụng máy móc cơ giới, công nghệ hiện đại vào canh tác nông nghiệp để thay đổi kết cấu tự nhiên của vùng đất. Họ tin rằng việc san phẳng một khu đất, bắt chước những ruộng bậc thang của vùng núi Tây Bắc hoặc cày xới khu đất lên để trồng trọt và xây dựng sẽ tạo ra một farmstay đẹp, hiện đại, khác biệt. Những tư duy này không đúng!

Thiên nhiên nhiều nghìn năm mới tạo ra được một vùng đất với kết cấu, thảm thực vật, hệ vi sinh vật cân bằng. Nếu bạn đảo lộn và thay đổi nó theo ý của mình thì bạn đang gây ra sự mất cân bằng và lãng phí tài nguyên của mảnh đất đó.

Bạn mất nhiều thời gian hơn để tăng lại hệ vi sinh vật của lòng đất thay vì tăng độ che phủ của thảm thực vật trên mặt đất. Nước mưa đã xói mòn nhiều năm để tạo nên kết cấu của vùng đất ngày nay với những rãnh nước, khe suối hay dòng sông để thoát nước khi mưa lớn. Nếu thay đổi nó, thì bạn đang thay đổi hướng chảy tự nhiên của khu đất khi mưa xuống và thông thường việc đó dẫn đến hậu quả không thể đoán trước. Vì thế, hãy tôn trọng và hạn chế thay đổi kết cấu tự nhiên vốn có của vùng đất đó.

Quy hoạch không biết cách tận dụng điều kiện thiên nhiên

Trong những tư vấn về farmstay, tôi đều luôn cố gắng tư vấn chủ đầu tư canh tác farmstay theo hướng thuận tự nhiên. Tôi gọi việc này là phương thức canh tác nông nghiệp sinh thái. Canh tác nông nghiệp sinh thái là phương thức canh tác làm tăng hệ vi sinh vật trong lòng đất tối đa. Bạn không sử dụng hóa chất mà dùng thiên địch hoặc thuốc trừ sâu sinh học để trừ sâu hại. Những phương thức đều có mục đích là tăng lượng mùn, độ ẩm trong đất, từ đó nâng cao được mực nước ngầm.

Khi biết tận dụng điều kiện tự nhiên để phát triển farmstay của mình, bạn sẽ dễ dàng tạo nên một farmstay bền vững. Bởi khi canh tác nông nghiệp thuận tự nhiên, farmstay của bạn sẽ dần trở thành một hệ sinh thái bền vững tự vận hành. Bạn hãy để ý rừng nguyên sinh mà xem, nó đâu có cần ai chăm sóc nhưng hệ thực vật trong đó vẫn sinh trưởng mạnh mẽ và mang lại những sản phẩm có giá trị vượt xa nông sản chúng ta trồng đấy thôi.

KTS. Phạm Thanh Tùng